Forrest Gump, Maske, Aslan Kral, Gerçek Yalanlar… Hatırlarsanız dönemlerinin en iyi sinemaları arasında yer alan bu sinemaların hepsi Fragman anlatıcısı Oradaydı. Daha sonra fragman seslendirmeleri yavaş yavaş kaybolmaya başladı.
Filmin türü, Anlatıcının sesinden bile anlayabildiğimiz bu seslendirmeler Neden artık duyamıyoruz? Metinlerden çok daha düzgün değil miydi?
Bahsettiğimiz seslendirmeyi hatırlamanız için öncelikle buraya iki örnek bırakalım:
Sadece Sen (1994)
Maske (1994)
Genellikle kalın ve kalın bir sese sahip bir adamın seslendirdiği film fragmanları, filmin türüne göre değişiklik gösterebiliyor.
Aile sinemalarında daha yumuşak ses Fragmana eşlik ediyordu ya da komedide alaycı unsurlar vardı. Tansiyonda ses, tonuyla size o gerginlik hissini verebilir. Duyguları aktarma, tonu ayarlama ve izleyiciyle bağlantı kurma konusunda harikaydı.
Böylece filmin türünü ses tonundan bile ayırt edebilirsiniz. Başka rastgele bir işaret görmenize gerek yoktu. Filmlerin seslendirmesini büyük ölçüde dublaj sanatçısı yapmaktadır. Don LaFontaine’di bu.
Çocukluğunda kırılan sesi onu geleceğin en ünlü seslerinden biri yaptı. Sektördeki isim “gök gürültüsü sesi”veya “kral” olarak anılıyordu.
Seslendirmeler 1990’lı yıllarda zirveye ulaştı ve 2000’li yıllarda düşmeye başladı.
Fragman vızıltısı 1990’ların ortasında zirveye ulaştı. 1994’te en iyi 10 sinemanın tamamında Bir fragman anlatıcısı vardı. Ancak ilerleyen yıllarda bu oran yavaş yavaş azalmaya ve kaybolmaya başladı.
2000’li yıllardan sonra fragman anlatıcıları azaldı ve LaFontaine 2008 yılında vefat etti. LaFontaine’in ayrılışı aynı zamanda fragman seslendirmelerinin de ayrılışına işaret ediyordu.2008’den sonra ancak eski zamanlarda vizyona giren filmleri izlediğimizde ortaya çıktı.
Film sektörünün gelişmesi, devam filmlerinin çekilmesi ve oyuncuların tarzlarının artık tanınır hale gelmesinin de etkisi oldu.
Örneğin Harry Potter filmlerinde Artık fragman anlatıcısına gerek yoktu. Herkes zaten biliyordu. Ya da Bruce Wills’in başrolde olduğu bir filmin aksiyon filmi olduğunu tahmin etmek pek de zor olmadı. Filmler ve oyuncular hakkında en ufak bir fikriniz olsa bile anlayabilirdiniz.
Fragman anlatıcılarının devri böylece yavaş yavaş sona erdi. Don Lafonteine’in ölümü süreci önemli ölçüde hızlandırdı.Artık seslendirmenin yerini başka bir şey aldı…
Fragman seslendirme sanatçıları senaryolarla takas edildi.
Bir süre sonra filmin türü veya konusu metinler aracılığıyla aktarılmaya başlandı. Aslında bu aktarım sesten daha işlevsel değildi çünkü sinemadaki karelerle birebir yeniden üretmek zordu. “BU MART.”metni aktarmak için ayrı bir arka planı varBir resim sunuldu.
Ancak seslendirme olunca böyle bir şeye gerek yoktu. Anlatıcı konuşuyordu ve filmden kareler gösterildi. Elbette hala nadir de olsa bunun yapıldığı sinemalar var. Hangisinin daha güzel olduğu tartışılır.
İlginizi çekebilecek diğer içeriğimiz:
